GM Wesley So

Wesley So, dünyanın en üst düzey oyuncuları arasında yer alan Filipin asıllı Amerikalı büyükustadır. Dokuz yaşında turnuvalara girmeye başlayan So, kariyerinde ilk çıkışı dâhi çocuk olarak yaptı. 14 yaşında tarihin en genç dokuzuncu büyükustası oldu. Ertesi yıl, 2600 barajını tarihte aşan en genç oyuncu olarak Magnus Carlsen’in rekorunu kırdı.

So’nun kariyerinde ulaştığı en yüksek reyting, Mart 2017'de ulaştığı 2822 olup onu dünya sıralamasında Carlsen'in ardından ikinciliğe taşımıştı. Ayrıca tarihte en yüksek beşinci reytinge ulaşmasını sağladı, bu reyting sadece Carlsen, Garry Kasparov, Fabiano Caruana ve Levon Aronian'ın gerisinde kalıyor. Daha sonra 2019'da FIDE tarafından düzenlenen resmî Fischer Random Satranç Şampiyonasını Carlsen'i finalde 13,5-2,5 yenerek kazandı. 2012'de ABD vatandaşı oldu.

Tüm bu başarıları, birden çok defa ulusal şampiyonalarını ve elit turnuva kariyerini son olarak da Fischer Random zaferinin yanı sıra 2022 Chess.com Küresel Şampiyonası şampiyonluğu da hesapa katılırsa —henüz 30 yaşına gelmeden— So tarihin büyükleri arasına girmeyi hak ediyor.

• Çocukluğu ve Erken Kariyeri (1999 - 2009)
• En Üst Düzey Rekabetçi Seviyeye Yükselişi (2009 - 2015)
• Tam Zamanlı Profesyonel Satranç Oyuncusu (2015-2020)
• Bugünü ve Geleceği

Çocukluğu ve Erken Kariyeri (1999 - 2009)

So, altı yaşındayken satranç oynamayı öğrendi. Dokuz yaşında, yerel yaş grupları satranç turnuvalarına katılmaya başladı ve So'nun ilk büyük zaferi 2003'te Filipinler Ulusal Satranç Şampiyoanası'nda elde ettiği 10 Yaş Altı birinciliğiyle geldi.

Üç yıl sonra, 14. yaş gününden hemen önce So, tarihteki en genç Filipinli IM oldu ve aynı zamanda 37. Satranç Olimpiyatında ulusal açık kategori takımında yer alarak ulusal takım seviyesine yükselen en genç isim oldu. 2007 yılında gerçek bir dâhi çocuk olduğunu gösterdi. 14 yaş, 1 ay ve 28 günlükken tarihin en genç dokuzuncu büyükustası oldu. Bu onu aynı zamanda en genç Filipinli GM yaptı, ki bu rekor halen kendisinin elindedir. O dönemde, So GM olduğunda 16 yaş altında dünya sıralamasının da zirvesinde yer alıyordu.

So, gençlerde de bazı yarışmaları domine etti. 2007'de en genç Ulusal Gençler Şampiyonu olurken, daha sonra 16 Yaş Altı Dünya Takım Şampiyonasının birinci masasında da altın madalyalar aldı. Arkasından 2008'de Dubai Açık Satranç Turnuvasını kazanan en genç oyuncu oldu. Aynı yıl Carlsen'in 2600-reyting barajını aşan en genç oyuncu olma rekorunu da kırdı.

En Üst Düzey Rekabetçi Seviyeye Yükselişi (2009 - 2015)

So, ilk büyük turnuva zaferini 2009'da Wijk aan Zee'de oynanan 71. Corus Satranç Turnuvasının C Grubunu kazandığında elde etti. 9,5/13'lük skoru, ikinciliği paylaşan en yakın rakipleri Tiger Hillarp Persson ve Anish Giri'nin bir puan önündeydi. 2009'da ise bu kez So kendi yaş grubunda yeniden dünyanın en kuvvetli oyuncusu konumuna geldi. 1993 veya daha sonra doğan hiç bir oyuncunun Filipinli süper yetenek kadar yüksek reytingi yoktu.

2009 ve 2011 arasında So üç defa Filipinler Satranç Şampiyonu oldu. Ne var ki, satrançta temsil ettiği ülke daha sonra değişti. 2012'de, Missouri'de bulunan ve satranç 20 ulusal şampiyonluğu bulunan Webster Üniversitesi'nin burs teklifini kabul ederek Birleşik Devletler'e göç etti. 2014'te ise temsil ettiği federasyonu değiştirerek Birleşik Devletler'e geçti ve Minesotta'ya taşınarak kendisi evlat edinen ebeveynleriyle yaşamaya başladı.

Diğer taraftan So, tahta başında da olağanüstü yeteneğini göstermeyi sürdürdü. 2012'e Quebec Uluslararası Turnuvasını kazanırken, turnuva bittikten bir gün sonra Chess.com'un  7. Yıldırım Death Match eşleşmesinde Ray Robson'u 23-9 yendi. Daha sonra 2013'te beş büyük uluslararası turnuva kazandı: Reykjavik Açık, Calgary Uluslararası Satranç Klasiği ve Dünya Üniversiteler Şampiyonası. 2014'te, 49. Capablanca Anı Turnuvasını kazanırken aynı zamanda  ilk defa düzenlenen ACP Golden Klasik ve Milyoner Satranç Klasiği Turnuvalarını da kazandı.

Tam Zamanlı Profesyonel Satranç Oyuncusu (2015-2020)

So, 2015'te tam zamanlı profesyonel satranççı olmayı seçti ve satranç kariyerininde yeni bir parlak döneme başladı.

Ocak 2015'te, elit 77. Tata Steel Satranç Turnuvasında etkileyici bir performansla 8,5/11 skorla ikinci oldu. Magnus Carlsen, turnuvayı kazanırken So; Maxime Vachier-Lagrave, Anish Giri ve Ding Liren ile birlikte ikinciliği dört paylaşan dört oyuncu arasına girdi. Daha sonra Haziran'da bir başka elit turnuva olan Sparkassen Satranç Buluşmasında Fabiano Caruana'nın gerisinde; ama Vladimir Kramnik ve Ian Nepomniachtchi'nin önünde ikinci oldu. Daha sonra Kasım ayında 8. Bilbao Ustalar Finali'ni kazandı ve Giri'yi yıldırım eşitlik bozmasında yenerek aralarında  Viswanathan Anand ve Ding'in bulunduğu dört oyunculu turnuvayı kazanmayı başardı.

So, 2016'da da başarılı grafiğini sürdürdü. Bu yılın en üstün performansı, So'nun Sinquefield Kupası'nda 2751 ile turnuvanın "en zayıf" oyuncusu olmasına rağmen gösterdiği performanstı. So, 2859 performansla oynarken sırasıyla Anand, Aronian, Caruana, Veselin Topalov, Vachier-Lagrave, Hikaru Nakamura, Ding, Peter Svidler ve Giri'yi yendi.  So, ertesi yıl bu unutulmaz performansını 42. Satranç Olimpiyatı'nda sürdürerek üçüncü masada bireysel olarak altın madalya kazanırken takımı Birleşik Devletler'in de altın madalyaya ulaşmasını sağladı. Bu çabasında ona takım arkadaşları Caruana, Nakamura, Samuel Shankland ve Ray Robson ona eşlik ederken bu ekip ABD'yi 40 yıl sonra ilk Satranç Olimpiyatı altın madalyasına taşımış oldu (1976). So, bu spektaküler yılı iki gün arayla iki Londra zaferiyle tamamladı. Önce Grand Chess Tour ve London Satranç Klasiğini kazandı.

So için 2017'de güçlü geçen bir yıl oldu. 22 yaşındaki satranç fenomeni 2017'de 79. Tata Steel Satranç Turnuvasını kazanarak başladı. Turnuvayı, dünya Şampiyonu Carlsen'in ve aralarında Aronian, Sergey Karjakin gibi yıldızların olduğu rakiplerinin bir puan önünde kazandı. So, yenilmezlik serisini 56 oyuna çıkardı ve dünyanın iki numarası oldu. So, daha sonra Mart ayında Chess.com'un ilk Profesyonel Hızlı Satranç (PRO) Ligi'nde takımı St. Louis Arch Bishops takımını şampiyonluğa taşırken en değerli oyuncu (MVP) ödülünü de aldı. Bir ay sonra, So 2017 ABD Şampiyonasını aralarında Alexander Onishcuk, Varuzhan Akobian, Caruana ve Nakamura'nın olduğu rakiplerinin önünde kazandı. So için, 2017 yılında elde ettiği diğer önemli başarılar da İspanya'nın Leon'daki geleneksel turnuvayı kazanması ve 2017 Dünya Kupasında yarı finale kadar yükselmesiydi. 

So, kendi standartlarına göre, 2018'de de sağlam bir yıl geçirdi. ABD Şampiyonası, 80. Tata Steel Satranç Turnuvası ve 2018 Altibox Norveç Satranç gibi turnuvalarda ya tek başına ya da paylaşmalı üçüncü oldu. Norveç'te dikkate değer bir sonuç alarak So, Carlsen'i bir klasik oyunda ilk defa yendi. Büyük turnuva zaferi, Leuven, Belçika'daki YourNextMove Grand Chess Tour Hızlı Satranç ve Blitz Turnuvasında geldi. So'nun hızlı satrançtaki dominasyonu aralarında Karjakin, Vachier-Lagrave, Nakamura, Aronian, Alexander Grischuck, Shakhriyar Mamedyarov, Anand, Caruana ve Giri'nin buldunuğu turnuvada zaferi getirmek için yeterli oldu.

So, 2019 Grand Chess Tour'da da aktifti ve iki turnuvayı ilk dörtte bitirdi. Ayrıca 2019 Dünya Kupası gibi elit turnuvalarda yer aldı. Yılın sonunda, ilk defa FIDE'nin düzenlediği Fischer Random Dünya Satranç Şampiyonasını kazandı. So, Carlsen'i final eşleşmesinde 13.5-2.5 yerenek ilk resmî Fischer Random Dünya Şampiyonluğu unvanını aldı (diğer adı Satranç960).

Mayıs 2020'de, en kuvvetli dört Amerikalı oyuncunun yer aldığı Clutch Chess Champions Showdown nakavt turnuvasını, ilk tur Nakamura, finalde de Caruana'yı yenerek kazandı.

So, sonbahar 2020'den itibaren çok başarılı bir dönem geçirdi. Öncelikle St.Louis Hızlı Satranç ve Yıldırım'da Eylül ayında zafere uzanırken daha sonra St. Louis Arch Bishops takımıyla birlikte PRO Satranç Ligi'ni kazandı. Ekim ayında da ABD Şampiyonu olurken Kasım ayında Skilling Açık ve ertesi yıl Şubat ayında Opera Euro Hızlı Satranç'ı kazandı.

Bugünü ve Geleceği

So, 2022'de ilk Chess.com Küresel Satranç Şampiyonasını kazandı ve 200,000$ para ödülü kazanarak tek seferde kazandığı en büyük para ödülünü elde etti.

So, şu an dünya sıralamasının en üstünde yer alan oyunculardan birisidir. Birden fazla ulusal şampiyona kazandı ve gelmiş geçmiş en yüksek beşinci reytinge ulaştı. So, kısa sürede büyük başarılar elde etti. Halen 30'larına gelmemiş olduğunu da unutmamak gerekir.

So'nun yakın gelecekte en üst düzeyde aktif olacağını öngörmek zor değil. Genç, dünyanın en iki numarası olmaya kadar yükseldi ve sadece kısa süredir tam zamanlı bir satranç profesyoneli. So, henüz kariyerinin zirvesini görmemiş olabilir.