GM Wesley So

Wesley So to amerykański arcymistrz pochodzący z Filipin, będący obecnie jednym z najlepszych szachistów na świecie. Karierę szachową rozpoczął w bardzo młodym wieku—mając zaledwie 9 lat zaczął brać udział w turniejach, a w wieku 14 lat został dziewiątym najmłodszym arcymistrzem w historii szachów. Rok później został najmłodszym zawodnikiem, który przekroczył próg 2600 punktów rankingowych, tym samym pobijając rekord Magnusa Carlsena.

So osiągnął swój najwyższy ranking 2822 punktów w marcu 2017 r., dzięki czemu zajmował wówczas drugie (za Carlsenem) miejsce na liście rankingowej FIDE. Został także piątym najwyżej notowanym zawodnikiem wszech czasów, ustępując pola jedynie Carlsenowi, Garry’emu Kasparovowi, Fabiano Caruanie i Levonowi Aronianowi. W 2019 r. So zwyciężył na pierwszych organizowanych przez FIDE Mistrzostwach Świata w Szachach Fischera, ogrywając w finale Carlsena 13,5-2,5. W lutym 2021 r. został obywatelem Stanów Zjednoczonych.

Biorąc pod uwagę wszystkie jego osiągnięcia, na które składają się wielokrotne wygrane w krajowych mistrzostwach i elitarnych turniejach (w tym triumf na Mistrzostwach Świata w Szachach Fischera i zwycięstwo w Chess.com Mistrzostwach Globu 2022), a także fakt, że dopiero co przekroczył 30 lat, można powiedzieć, że So ma zadatki na zostanie jednym z najlepszych szachistów wszech czasów.

• Młodość i początki kariery szachowej (1999-2009)
• Rozpoczęcie rywalizacji na najwyższym poziomie (2009-2015)
• Kariera profesjonalnego szachisty (2015-2020)
• Teraźniejszość i przyszłość

Młodość i początki kariery szachowej (1999-2009)

So poznał szachy w wieku 6 lat. Mając 9 lat, zaczął brać udział w lokalnych turniejach szachowych, a jego pierwsze znaczące zwycięstwo przyszło w 2003 r., kiedy wygrał mistrzostwa Filipin w grupie do lat 10.

Trzy lata później, niedługo po swoich 14. urodzinach, So został najmłodszym filipińskim mistrzem międzynarodowym w historii, a także najmłodszym członkiem narodowej męskiej drużyny na 37. Olimpiadzie Szachowej. Rok później, w 2007 r., So potwierdził swój status wschodzącej gwiazdy—mając 14 lat, miesiąc i 28 dni został dziewiątym najmłodszym arcymistrzem w historii, a także najmłodszym arcymistrzem wszech czasów pochodzącym z Filipin. Po uzyskaniu tytułu arcymistrza So był najlepszym na świecie zawodnikiem poniżej 16 r. ż pod względem rankingu.

Wciąż będąc juniorem, So święcił sukcesy w wielu turniejach szachowych. W 2007 r. został najmłodszym zwycięzcą krajowych mistrzostw juniorów (National Junior Open), a następnie zdobył złoty medal za najlepszy wynik na pierwszej szachownicy podczas Drużynowych Mistrzostw Świata do lat 16. W 2008 r. kontynuował swoją zwycięską passę, zostając najmłodszym zwycięzcą turnieju Dubai Open Chess Championship. W tym samym roku pobił rekord poprzednio ustanowiony przez Carlsena, zostając najmłodszym zawodnikiem z rankingiem ponad 2600.

Rozpoczęcie rywalizacji na najwyższym poziomie (2009-2015)

Pierwsze z ważniejszych zwycięstw w karierze So nastąpiło w 2009 r., kiedy to zajął pierwsze miejsce w grupie C w 71. edycji turnieju Corus Chess Tournament w Wijk aan Zee. Zakończył zawody z wynikiem 9,5/13, wyprzedzając o jeden punkt dzielących drugie miejsce Tigera Hillarpa Perssona i Anisha Giriego. Podobnie jak rok wcześniej, także w 2009 r. So był najlepszym zawodnikiem na świecie w swojej grupie wiekowej. Żaden inny szachista urodzony w 1993 r. lub później nie mógł pochwalić się wyższym rankingiem niż dopiero co wkraczający na profesjonalną scenę szachową Wesley So.

Między rokiem 2009 a 2011 So trzykrotnie zwyciężał w mistrzostwach Filipin, jednak wkrótce zmienił federację. W 2012 r. wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, przyjmując stypendium od Uniwersytetu Webster w stanie Missouri, szczycącego się 20 triumfami w krajowych mistrzostwach w szachach. W 2014 r. So oficjalnie zmienił federację z Filipin na Stany Zjednoczone i przeprowadził się do Minnesoty, gdzie zamieszkał u swoich rodziców zastępczych.

W międzyczasie So wciąż udowadniał swój  niezwykły talent do szachów. W 2012 r. zwyciężył w turnieju Quebec International, a dzień później wynikiem 23-9 pokonał Raya Robsona w organizowanych przez Chess.com 7. rozgrywkach Blitz Death Match. W 2013 r. triumfował w 5 elitarnych turniejach: Reykjavik Open, Calgary International Chess Classic, Univé Crown Group i na 27. Letniej Uniwersjadzie. W 2014 r. wygrał 49. Memoriał Capablanki, a także inauguracyjne turnieje ACP Golden Classic i Millionaire Chess.

Kariera profesjonalnego szachisty (2015-2020)

So oficjalnie został pełnoetatowym zawodowym szachistą w 2015 r., a ten rok okazał się być również jednym z najjaśniejszych okresów początków jego kariery.

W styczniu 2015 r. zajął 2. miejsce w  77. edycji prestiżowego turnieju w Wijk aan Zee, Tata Steel Chess Tournament, uzyskując imponujący wynik 8,5/11 punktów. Zwycięzcą turnieju został wówczas Carlsen, natomiast So podzielił drugie miejsce z Maximem Vachier-Lagravem, Girim oraz Ding Lirenem. W czerwcu tego roku zajął drugie miejsce na kolejnym elitarnym turnieju, Dortmunder Schachtage (Dortmundzkie Dni Szachowe), ustępując pola jedynie Caruanie i wyprzedzając m.in. Vladimira Kramnika i Iana Nepomniachtchiego. W listopadzie wygrał z kolei 8. edycję turnieju Bilbao Masters Final, a aby to osiągnąć, musiał zmierzyć się z trzema innymi zawodnikami, w tym z Viswanathanem Anandem i Dingiem. Ostateczne zwycięstwo zapewniło mu pokonanie Giriego w dogrywce granej tempem szachów błyskawicznych, 

W 2016 r. So także nie zwalniał tempa. Jego największym osiągnięciem z tego okresu był prawdopodobnie wynik na turnieju Sinquefield Cup, w którym jego przeciwnikami byli zawodnicy o rankingu powyżej 2750 („najsłabszy” rywal miał ranking 2751). So uzyskał w tym turnieju performance rating na poziomie 2859, a miejsca za nim zajęli (w podanej kolejności) Anand, Aronian, Caruana, Veselin Topalov, Vachier-Lagrave, Hikaru Nakamura, Ding, Peter Svidler i Giri. W następnym roku So wciąż utrzymywał świetną formę i zdobył złoty medal na 42. Olimpiadzie Szachowej za najlepszy wynik na trzeciej szachownicy w drużynie Stanów Zjednoczonych. Jego wynik, wraz z osiągnięciami pozostałych członków jego drużyny, w skład której wchodzili Caruana, Nakamura, Samuel Shankland i Ray Robson, zadecydował o zdobyciu przez Stany Zjednoczone pierwszego od 40 lat (1976 r.) złotego medalu w szachach drużynowych. So zakończył bardzo udany rok 2016 w wielkim stylu, zwyciężając w dwóch londyńskich turniejach— Grand Chess Tour oraz London Chess Classic—w odstępie zaledwie dwóch dni.

Rok 2017 również był dla So bardzo udany. 22-letni wówczas Amerykanin rozpoczął go od zwycięstwa w 79. edycji turnieju Tata Steel Chess Tournament, w którym o jeden punkt wyprzedził ówczesnego mistrza świata, Carlsena, oraz zostawił w tyle innych topowych zawodników, m.in. Aroniana, Sergeya Karjakina oraz Giriego. W tamtym momencie So pozostawał niepokonany przez 56 partii z rzędu i wskoczył na drugą pozycję na światowej liście rankingowej FIDE. Później, w marcu, poprowadził swoją drużynę, St. Louis Arch Bishops, do zwycięstwa w inauguracyjnych, organizowanych przez Chess.com rozgrywkach PRO Chess League. Jego wkład w wygraną jego drużyny został doceniony i przyznano mu nagrodę dla najlepszego zawodnika rozgrywek (MVP). Miesiąc później So zdobył tytuł mistrza Stanów Zjednoczonych, pokonując w zawodach takich rywali jak Alexander Onishcuk, Varuzhan Akobian, Caruana oraz Nakamura. Oprócz tego warto również wspomnieć o takich osiągnięciach So jak zwycięstwo w klasycznym turnieju w hiszpańskim Leon oraz dotarciu do półfinałów Pucharu Świata 2017.  

W rok 2018 Wesley So również grał bardzo solidnie. Zajmował wspólne lub samodzielne trzecie miejsca m.in. w nastepujących turniejach: Mistrzostwa Stanów Zjednoczonych, 80. edycja Tata Steel Chess Tournament, Altibox Norway Chess 2018. Co ważne, w tym ostatnim So po raz pierwszy w swojej karierze pokonał Carlsena w partii szachów klasycznych. Znaczące zwycięstwo udało mu się również osiągnąć w turnieju YourNextMove Grand Chess Tour Rapid and Blitz 2018, organizowanym w belgijskim mieście Leuven. Amerykanin zdominował turniej szachów szybkich, co ostatecznie pozwoliło mu odnieść zwycięstwo w całym turnieju, w którym wystąpili m.in. tacy silni gracze jak Karjakin, Vachier-Lagrave, Nakamura, Aronian, Alexander Grischuk, Shakhriyar Mamedyarov, Anand, Caruana oraz Giri.

W 2019r. So brał aktywny udział w Grand Chess Tour, dwa razy plasując się w pierwszej czwórce, a także zagrał w Pucharze Świata. Pod koniec roku wygrał pierwsze w historii organizowane przez FIDE Mistrzostwa Świata w Szachach Fischera. W finałowym pojedynku zmierzył się z Carlsenem i ograł go z druzgocącym wynikiem 13,5-2,5, dzięki czemu został pierwszym oficjalnym mistrzem świata w szachach Fischera (szachach 960).

W maju 2020 r. So wygrał pucharowy turniej Clutch Chess Champions Showdown, w którym wzięło udział czterech najlepszych amerykańskich szachistów. W pierwszej rundzie pokonał Nakamurę, a później, w finale, ograł najwyżej notowanego wówczas reprezentanta Stanów Zjednoczonych, Caruanę.

Kolejny udany okres w karierze So rozpoczął się jesienią 2020 r. We wrześniu Amerykanin podzielił pierwsze miejsce w turnieju St. Louis Rapid & Blitz i wraz ze swoją drużyną, St. Louis Arch Bishops, wygrał PRO Chess League. Jakby tego było mało, w październiku zdobył tytuł mistrza Stanów Zjednoczonych, a następnie święcił triumfy w turniejach Skilling Open w listopadzie i Opera Euro Rapid w lutym.

Teraźniejszość i przyszłość

So wygrał pierwszą edycję Chess.com Mistrzostw Globu 2022, zdobywając główną nagrodę w wysokości 200 tys. dolarów, co jak dotychczas stanowi jego największą wygraną w karierze. Rok później zajął drugie miejsce w klasyfikacji generalnej cyklu Champions Chess Tour, wygrywając kolejne 100 tys. dolarów.

So jest jednym z najwyżej notowanych zawodników na świecie. Biorąc pod uwagę jego kolekcję tytułów mistrza narodowego i status piątego najwyżej notowanego szachisty wszech czasów, można powiedzieć, że So osiągnął niesamowite sukcesy w krótkim czasie, przy czym warto zaznaczyć, że dopiero co ukończył 30 lat. 

Nie ma wątpliwości co do tego, że So pozostanie aktywny na scenie szachowej jeszcze przez długi czas. Wciąż jest młody, był drugim najlepszym zawodnikiem na świecie pod względem rankingu, a jego zawodowa kariera nabrała tempa stosunkowo niedawno, a to oznacza, że Wesley So być może nie osiągnął jeszcze szczytu swoich możliwości.